CHART POLSKI
Krótki przegląd
Chart polski to wyjątkowa rasa psa o imponującej sylwetce, niezwykłej szybkości i elegancji. To polski myśliwski chart, który łączy w sobie siłę, wytrzymałość i wrodzoną grację. Jego smukła, muskularna budowa i krótkie, przylegające futro sprawiają, że jest niezwykle zwinny i szybki – potrafi osiągać imponujące prędkości na otwartych przestrzeniach. Jest inteligentny, lojalny i niezależny, a przy odpowiednim wychowaniu staje się wiernym towarzyszem. Mimo swojej dumnej postawy, chart polski jest czuły wobec swojego właściciela, ceni spokój, ale potrzebuje również dużej dawki ruchu. To pies dla aktywnych miłośników rasy, którzy docenią jego niepowtarzalny charakter i historię sięgającą dawnych polskich łowów.
Spis treści
Kraj pochodzenia
Pies wywodzi się z Polski.
CHARAKTERYSTYKA RASY
Waga
Pies 27 – 2 kg, suka 25 – 30 kg.
Wzrost
Pies 70 – 80 cm, suka 68 – 75 cm.
Rodzaj sierści
Okrywa włosowa sprężysta i dość twarda, o zróżnicowanej długości na ciele, z dłuższym włosem na kłębie, udach i ogonie.
Długość życia
10 – 12 lat.
Zdrowie
Rasa ogólnie zdrowa, odporna i wytrzymała, ale może być podatna na problemy ze stawami i sercem.
Charakter
Pewny siebie, odważny i powściągliwy. W pościgu szybki, bardzo zręczny i wytrzymały. W akcji działa szybko i gwałtownie.
Potrzeba ruchu
Duże zapotrzebowanie na ruch.
Klasyfikacja FCI
Grupa 10 (charty), sekcja 3 (charty krótkowłose).
Cena
3000 – 5000 zł (ZKwP).
Historia i pochodzenie
Chart polski jest rasą o długiej historii, a pierwsze wzmianki na jego temat pochodzą już z XIII wieku. Uważa się, że wywodzi się od chartów azjatyckich, takich jak saluki. Wbrew opinii rosyjskiego badacza Sabaniejewa, jego powstanie nie mogło być wynikiem krzyżowania greyhoundów i borzojów, ponieważ borzoje pojawiły się dopiero w XVI wieku, za panowania cara Iwana Groźnego. Liczne źródła, zwłaszcza literatura łowiecka i ikonografia, potwierdzają obecność charta polskiego na przestrzeni wieków. Jego wygląd pozostawał niemal niezmienny, co widać w dawnych przedstawieniach malarskich, świadczących o zachowaniu pierwotnych cech rasy aż do końca XIX wieku.
Wygląd i budowa
Chart polski to smukły, ale dobrze umięśniony pies o harmonijnej budowie, przystosowanej do szybkości i wytrzymałości. Jego sylwetka jest elegancka, a jednocześnie mocna, z głęboką klatką piersiową, lekko podkasanym brzuchem i długimi, sprężystymi kończynami.
Jego sierść jest sprężysta i dość twarda w dotyku, co zapewnia ochronę przed wilgocią, wiatrem, deszczem i mrozem. Włos na ciele ma różną długość – najkrótszy na głowie i łapach, dłuższy na grzbiecie i klatce piersiowej, a w chłodniejszych porach roku gęstnieje i zyskuje dodatkową warstwę podszerstka. Charakterystyczne są również „portki” na tylnych łapach oraz wyraźne pióro na ogonie.
Umaszczenie chartów polskich może występować we wszystkich wariantach spotykanych u psów domowych, zarówno w pełnym nasyceniu barw, jak i w ich rozjaśnionych wersjach. Dzięki tej różnorodności charty polskie wyróżniają się bogactwem odcieni.
Chart polski wykazuje wyraźny dymorfizm płciowy – samce są większe, masywniejsze i bardziej umięśnione niż suki, które charakteryzują się lżejszą i delikatniejszą budową ciała. Różnice widoczne są również w rysach głowy – u psów są one bardziej wyraziste i mocniejsze, podczas gdy u suk subtelniejsze i smuklejsze.
Temperament i zachowanie
Chart polski to pies o niezależnym, pewnym siebie i zrównoważonym temperamencie. Jest odważny, czujny i lojalny wobec swojego właściciela, choć zachowuje dystans wobec obcych. Jego silny instynkt łowiecki sprawia, że jest bardzo spostrzegawczy i reaguje błyskawicznie na ruch, co czyni go doskonałym sprinterem i myśliwym.
W domu chart polski jest spokojny, ceni sobie wygodę i potrafi być czuły wobec bliskich. Nie jest nachalny, ale lubi towarzystwo swojej rodziny i chętnie przebywa w jej pobliżu. Mimo arystokratycznego wyglądu ma silny charakter i dużą potrzebę ruchu, a jego żywiołowość objawia się przede wszystkim na otwartych przestrzeniach, gdzie może dać upust swojej szybkości i energii.
Szkolenie i aktywność
Chart polski, choć inteligentny i bystry, jest psem o niezależnym charakterze, co sprawia, że jego szkolenie wymaga cierpliwości i konsekwencji. Nie jest to rasa ślepo posłuszna, dlatego najlepiej reaguje na pozytywne wzmocnienia i motywację, a naukę warto opierać na budowaniu relacji oraz szacunku do jego naturalnych instynktów.
Ze względu na silny instynkt łowiecki i ogromną potrzebę ruchu, charty polskie doskonale sprawdzają się w różnych aktywnościach sportowych, zwłaszcza w wyścigach chartów i coursingach. Są to dyscypliny, w których mogą wykorzystać swoją niesamowitą prędkość, zwinność oraz zdolność do błyskawicznego reagowania na zmieniające się warunki. Udział w takich zawodach to świetny sposób na zapewnienie im odpowiedniej dawki ruchu oraz satysfakcji z naturalnej pogoni.
Poza sportami chart polski dobrze odnajduje się w długich spacerach, bieganiu przy rowerze czy wspólnych wędrówkach na otwartych przestrzeniach, gdzie może swobodnie się wybiegać. Ważne jest jednak, aby pamiętać o jego instynkcie gonienia (ma skłonność do ścigania wszystkiego co się rusza, od zwierząt po spadające liście) – na nieogrodzonych terenach warto stosować długą linkę.
Zdrowie i długość życia
Chart polski to rasa generalnie zdrowa i odporna, cechująca się dużą wytrzymałością i naturalną kondycją. Jego długość życia wynosi średnio od 10 do 12 lat, choć przy odpowiedniej opiece, aktywności i zbilansowanej diecie może dożyć nawet 14 lat.
Ze względu na swoją budowę i aktywny tryb życia, może być podatny na problemy ze stawami, zwłaszcza w starszym wieku. Warto również zwrócić uwagę na serce, gdyż jak wiele chartów, może wykazywać skłonność do kardiomiopatii. Inną charakterystyczną cechą rasy jest niski poziom tkanki tłuszczowej, co sprawia, że jest bardziej wrażliwy na zimno i może wymagać odpowiedniego zabezpieczenia w chłodniejszych miesiącach. Warto wspomnieć, że chart polski jest jednym z bardziej odpornych na zimno chartów, ale w bardzo niskich temperaturach oraz przy dłuższych spacerach i tak warto zapewnić mu odpowiednią ochronę.
Pielęgnacja i opieka
Chart polski jest rasą łatwą w pielęgnacji, głównie ze względu na krótką i sprężystą sierść, która nie wymaga skomplikowanych zabiegów. Regularne wyczesywanie raz w tygodniu wystarczy, aby usunąć martwy włos i utrzymać sierść w dobrej kondycji. W okresie linienia, szczególnie jesienią i wiosną, warto robić to częściej, aby wspomóc naturalną wymianę okrywy włosowej.
Oprócz pielęgnacji sierści, istotna jest regularna kontrola pazurów, uszu i zębów. Pazury, jeśli nie ścierają się naturalnie, powinny być przycinane, a zęby warto regularnie czyścić, aby zapobiegać osadzaniu się kamienia nazębnego.
Dieta i żywienie
Chart polski wymaga wysokiej jakości diety, dostosowanej do jego aktywnego trybu życia i specyficznej budowy ciała. Jako rasa o niskim poziomie tkanki tłuszczowej, potrzebuje pożywienia bogatego w białko i zdrowe tłuszcze, które dostarczą mu energii i wspomogą utrzymanie masy mięśniowej.
Najlepszym wyborem jest wysokomięsna karma sucha lub mokra, dieta BARF oparta na surowym mięsie, kościach i warzywach, lub gotowane posiłki przygotowywane z myślą o jego potrzebach. Warto zwrócić uwagę na obecność kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6, które wspierają zdrową skórę i sierść.
Ze względu na skłonność do skrętu żołądka, charty polskie powinny dostawać kilka mniejszych posiłków dziennie, zamiast jednej dużej porcji. Ważne jest także, aby unikać intensywnego wysiłku tuż przed i po jedzeniu, aby zmniejszyć ryzyko nie tylko skrętu żołądka, ale też problemów trawiennych.
Koszty utrzymania
Koszty utrzymania charta polskiego mogą być stosunkowo wysokie, głównie ze względu na jego zapotrzebowanie na wysokiej jakości karmę, opiekę weterynaryjną i aktywność fizyczną.
Dodatkowym kosztem są akcesoria, legowisko, obroża lub szelki, smycz oraz ewentualne ubrania na zimę. Jeśli chart bierze udział w wyścigach lub coursingach, należy liczyć się też z kosztami wpisowego na zawody, odpowiednich akcesoriów sportowych i ewentualnych podróży.
Kupno czy adopcja
Decyzja o zakupie lub adopcji charta polskiego powinna być dobrze przemyślana, ponieważ to rasa wymagająca odpowiednich warunków i aktywnego trybu życia. Zakup szczeniaka z zarejestrowanej hodowli daje pewność, że pies pochodzi z legalnego źródła, ma udokumentowane pochodzenie i został odpowiednio socjalizowany.
Alternatywą dla zakupu jest adopcja, choć chart polski rzadko trafia do schronisk. Istnieją jednak organizacje i fundacje zajmujące się ratowaniem chartów (najczęściej są to jednak psy w typie rasy), które szukają im nowych domów. Adoptowany chart może mieć trudną przeszłość oraz silny instynkt myśliwski (często są to psy wykorzystywane wcześniej do nielegalnych polowań), dlatego wymaga cierpliwości i troski, ale w zamian może stać się wiernym i wdzięcznym towarzyszem.
Własna hodowla
Założenie własnej hodowli chartów polskich to duże wyzwanie, które wymaga wiedzy, zaangażowania i spełnienia określonych wymogów. Hodowca powinien być zarejestrowany w Związku Kynologicznym w Polsce (ZKwP), który jest jedyną organizacją w kraju uznawaną przez FCI. Legalna hodowla wiąże się z obowiązkiem przeprowadzenia badań zdrowotnych psów hodowlanych, ich odpowiedniej socjalizacji oraz dbałości o zgodność ze wzorcem rasy.
Koszty prowadzenia hodowli mogą być wysokie – obejmują zakup odpowiednich psów hodowlanych, ich utrzymanie, opiekę weterynaryjną, badania genetyczne oraz udział w wystawach, które są wymagane do uzyskania uprawnień hodowlanych. Przyszły hodowca musi także przygotować odpowiednie warunki dla szczeniąt, zapewniając im prawidłowy rozwój, socjalizację i opiekę w pierwszych tygodniach życia.
Czy wiedziałeś?
Podsumowanie
Okiem behawiorysty
Chart polski to inteligentna, niezależna i wrażliwa rasa, która wymaga świadomego i konsekwentnego opiekuna. Jego silny instynkt łowiecki, ogromna potrzeba ruchu oraz naturalna czujność sprawiają, że najlepiej odnajduje się w domu z dostępem do przestrzeni, gdzie może swobodnie biegać. Mimo swojej dumnej i nieco zdystansowanej natury, jest bardzo przywiązany do swojej rodziny, a odpowiednio wychowywany potrafi być czułym i wiernym towarzyszem.
Ze względu na swój temperament, nie jest to pies dla każdego – wymaga cierpliwego podejścia, konsekwencji i zapewnienia odpowiednich warunków do zaspokojenia jego potrzeb, zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Należy pamiętać, że chart polski to pies o silnej autonomii, który chętnie współpracuje, ale nie będzie ślepo posłuszny. Jego szkolenie powinno opierać się na pozytywnym wzmocnieniu oraz budowaniu relacji z opiekunem, co pozwoli mu rozwijać swoje najlepsze cechy, zachowując równowagę i pewność siebie.
Podsumowując, chart polski to pies dla aktywnych i świadomych właścicieli, którzy docenią jego arystokratyczną naturę, niezależność i lojalność, a jednocześnie zapewnią mu odpowiednią dawkę ruchu i stymulacji umysłowej.
Okiem lekarza weterynarii
Chart polski to rasa generalnie zdrowa i wytrzymała, jednak jak każdy pies, ma swoje specyficzne predyspozycje zdrowotne.
Jednym z kluczowych zagadnień zdrowotnych jest ich układ kostno-stawowy, który ze względu na dużą prędkość i intensywny ruch może być narażony na kontuzje, skręcenia i urazy. Charty polskie mogą także wykazywać predyspozycje do kardiomiopatii, czyli chorób serca, dlatego regularne badania kardiologiczne są zalecane, szczególnie u starszych psów.
Ze względu na ich głęboką klatkę piersiową, charty polskie mogą być podatne na skręt żołądka, co jest potencjalnie śmiertelnym stanem. Dlatego zaleca się podawanie im kilku mniejszych posiłków dziennie i unikanie intensywnej aktywności bezpośrednio przed i po jedzeniu.
Pod względem pielęgnacji są stosunkowo łatwe w utrzymaniu, ponieważ ich krótka sierść nie wymaga skomplikowanych zabiegów. Należy jednak regularnie sprawdzać ich pazury, uszy i zęby, aby uniknąć infekcji i problemów stomatologicznych.
