OWCZAREK ŚRODKOWOAZJATYCKI
Krótki przegląd
Owczarki środkowoazjatyckie, znane również jako CAO, są klasyfikowane jako rasa molosów. Uznawane za jedną z najdawniejszych ras psów, pierwotnie pełniły funkcje obronne, chroniąc stada przed drapieżnikami. Obecnie te psy są cenionymi kompanami, efektywnymi stróżami oraz odnoszą sukcesy w sportach obronnych.
Spis treści
Kraj pochodzenia
Pies wywodzi się z Rosji.
CHARAKTERYSTYKA RASY
Waga
Co najmniej 50 kg dla psa, co najmniej 40 kg dla suki.
Wzrost
Co najmniej 70 cm dla psa, co najmniej 65 dla suki.
Rodzaj sierści
Krótka lub dłuższa, w różnych kolorach, oprócz czekoladowego i błękitnego.
Długość życia
12 – 15 lat.
Zdrowie
Rasa jest uznawana za zdrową.
Charakter
Spokojny, zrównoważony, pewny siebie, o silnym instynkcie terytorialnym.
Potrzeba ruchu
Regularny wysiłek o umiarkowanej intensywności.
Klasyfikacja FCI
Grupa 2 (Pinczery, sznaucery, molosy
i szwajcarskie psy do bydła), sekcja 2.2 (molosy typu górskiego).
Cena
3000 – 4000 zł, do nawet 20000 zł (ZKwP).
Historia i pochodzenie
Owczarek środkowoazjatycki jest jedną z najstarszych ras psów, która rozwijała się przez ponad 4 tysiące lat. Za obszar jej pochodzenia uznaje się tereny od Morza Kaspijskiego do Chin i od południowego Uralu po Afganistan. Owczarek środkowoazjatycki uznawany jest za potomka tybetańskiego mastifa. Psy te były wykorzystywane głównie do pilnowania stad i stróżowania. Prace hodowlane nad tą rasą rozpoczęły się w byłym Związku Radzieckim w latach trzydziestych zeszłego wieku. Do Polski rasa trafiła na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku.
Wygląd i budowa
Owczarek środkowoazjatycki jest psem dużym, masywnym i harmonijnie zbudowanym. Tułów ma mocny, dobrze umięśniony, szeroki i głęboki, mięśnie nie są jednak wyraźnie zarysowane. Długość tułowia jest nieznacznie większa od wysokości w kłębie. Samce są bardziej masywne, z większą głową i wyraźniej zaznaczonym kłębem niż suki. Szata azjaty występuje niemal we wszystkich umaszczeniach, poza czekoladowym i błękitnym. Wyróżnić można odmianę krótkowłosą (3-5 cm), o włosie jednakowej długości na całym ciele i długowłosą (7-10 cm), o włosie tworzącym dłuższą kryzę, pióra za uszami, na ogonie, tylnych stronach kończyn przednich oraz portki. Sierść jest gęsta, prosta, z obfitym podszerstkiem.
Temperament i zachowanie
Owczarki środkowoazjatyckie to psy o silnym i niezależnym charakterze. Znane są z głębokiego przywiązania do swoich opiekunów i rodziny, ale mogą być nieufne wobec obcych, co czyni je doskonałymi stróżami. Są one zwykle zrównoważone i spokojne, jednak mogą wykazywać zachowania agresywne wobec intruzów lub innych psów, zwłaszcza jeśli czują zagrożenie. Charakterystyczna jest też ich pewność siebie, odwaga i brak lęku wobec dużych drapieżników.
Szkolenie i aktywność
Owczarki środkowoazjatyckie są bardzo inteligentne, ale mają skłonność do uporu i samodzielności, co może stanowić wyzwanie podczas szkolenia. Wymagają doświadczonego i konsekwentnego opiekuna. Owczarki środkowoazjatyckie nie nadają się do życia w małych mieszkaniach, potrzebują przestrzeni, najlepiej dużego ogrodu, gdzie mogą swobodnie się poruszać. Niezbędne dla nich są też regularne, długie spacery o umiarkowanej intensywności.
Zdrowie i długość życia
Owczarki środkowoazjatyckie są generalnie uważane za rasę zdrową, ale mogą być narażone na pewne specyficzne problemy zdrowotne charakterystyczne dla dużych psów. Najczęściej spotykane są u nich dysplazja stawu biodrowego i łokciowego, choroba zwyrodnieniowa stawów, a także rozszerzenie i skręt żołądka. Innym problemem, który może wystąpić, są choroby serca (np. kardiomiopatia rozstrzeniowa), dlatego zalecane są regularne kontrole kardiologiczne. U azjatów występuje tez większa skłonność do chorób oczu takich jak ektropium (wywinięcie) czy entropium (wwinięcie) powiek i postępujący zanik siatkówki. Występuje u nich też dziedziczne pęcherzowe oddzielanie się naskórka (DEB). Długość życia tych psów szacuje się na 12-15 lat.
Pielęgnacja i opieka
Pielęgnacja owczarka środkowoazjatyckiego nie jest specjalnie wymagająca i sprowadza się głównie do szczotkowania go raz w tygodniu. Jednak w okresie linienia psy te mogę wymagać czesania nawet codziennie.
Dieta i żywienie
Owczarki środkowoazjatyckie to psy o dużych wymaganiach żywieniowych, głównie ze względu na ich masę ciała i poziom aktywności. Nie można ich jednak przekarmiać, ze względu do skłonności do nadwagi oraz występowania rozszerzenia i skrętu żołądka. Optymalne jest karmienie ich dwa razy dziennie. Po posiłku ważne jest ograniczenie ruchu przez 1-2 godziny.
Koszty utrzymania
Koszty utrzymania owczarka środkowoazjatyckiego mogą być znaczne, głównie ze względu na jego duży rozmiar. Jednym z głównych kosztów jest karma oraz koszty profilaktyki weterynaryjnej lub ewentualnego leczenia, które przy tak dużych psach potrafią być naprawdę wysokie.
Kupno czy adopcja
Decyzja o przyjęciu pod swój dach owczarka środkowoazjatyckiego powinna być bardzo starannie przemyślana. Dla mniej doświadczonych opiekunów lepszą opcją będzie zakup psa z renomowanej hodowli, po zrównoważonych rodzicach i odpowiednio socjalizowanych już w okresie szczenięctwa. Dla bardziej doświadczonych osób znających rasę dobrą możliwością może okazać się też adopcja.
Własna hodowla
Hodowla owczarka środkowoazjatyckiego wymaga głębokiego zrozumienia potrzeb tej rasy. Ważne jest dokładne selekcjonowanie psów do rozrodu. Hodowcy powinni przeprowadzać badania zdrowotne, takie jak oceny stawów biodrowych i serca oraz badania genetyczne na nosicielstwo genu choroby DEB, czyli pęcherzowego oddzielania się naskórka. Szczenięta muszą być odpowiednio socjalizowane od najmłodszych dni, co wymaga ich eksponowania na różnorodne sytuacje, ludzi i inne zwierzęta. To pomoże im rozwijać zdrowe nawyki społeczne i łagodzić ich naturalne instynkty obronne. Jest także niezmiernie ważne, aby hodowcy angażowali się w edukację przyszłych opiekunów tych dużych i wymagających psów. Nowi właściciele powinni być w pełni świadomi zarówno fizycznych, jak i behawioralnych wymagań owczarków środkowoazjatyckich, co zapewni im dobrą opiekę i właściwe wychowanie.
Czy wiedziałeś?
Podsumowanie
Okiem behawiorysty
Owczarki środkowoazjatyckie to wymagające psy, które w nieodpowiednich rękach mogą nie tylko sprawiać problemy, ale być nawet zagrożeniem dla ludzi i innych zwierząt. Potrzebują więc odpowiedzialnych, konsekwentnych i znających potrzeby rasy opiekunów. Dla świadomych właścicieli, gotowych zaspokajać ich potrzeby fizyczne i psychiczne będą jednak wspaniałymi towarzyszami i obrońcami.
Okiem lekarza weterynarii
Owczarki środkowoazjatyckie narażone są na charakterystyczne dla dużych ras schorzenia takie jak dysplazja stawu biodrowego i łokciowego, choroba zwyrodnieniowa stawów, a także rozszerzenie i skręt żołądka. Bardzo ważna jest więc profilaktyka weterynaryjna oraz kontrola masy ciała i dbałość o odpowiednią ilość aktywności fizycznej. Na szczególną uwagę u azjatów zasługują też oczy, ze względu na skłonności m.in. do problemów z powiekami.
