POLSKI SPANIEL MYŚLIWSKI
Krótki przegląd
Polski spaniel myśliwski to stosunkowo nowa, ale szybko zyskująca popularność rasa psów myśliwskich, stworzona z myślą o wszechstronnej pracy w polu, lesie i wodzie. Charakteryzuje się inteligencją, wytrwałością i doskonałym węchem, co czyni go niezastąpionym pomocnikiem podczas polowań. Jest psem niezwykle oddanym, łagodnym i łatwym w szkoleniu, dzięki czemu doskonale sprawdza się również jako pies rodzinny. Jego piękna, falująca sierść oraz zrównoważony temperament czynią go idealnym wyborem zarówno dla myśliwych, jak i miłośników aktywnego trybu życia.
Spis treści
Kraj pochodzenia
Pies wywodzi się z Polski.
CHARAKTERYSTYKA RASY
Waga
Pies 18 – 25 kg, suka 15 – 22 kg.
Wzrost
Pies 45 – 50 cm, suka 40 – 45 cm.
Rodzaj sierści
Sierść średniej długości z podszerstkiem, prosta lub lekko falowana, dłuższa na uszach, kończynach, przedpiersiu, brzuchu, fałdzie kolanowym i ogonie.
Długość życia
12 – 14 lat.
Zdrowie
Rasa zdrowa i wytrzymała, ale podatna na dysplazję stawów biodrowych i łokciowych, problemy z uszami, choroby oczu i alergie skórne.
Charakter
Zrównoważony, odważny i inteligentny pies, łatwy w szkoleniu, doskonale pracujący w trudnym terenie i wodzie, lojalny towarzysz i dobry stróż.
Potrzeba ruchu
Wysoka.
Klasyfikacja FCI
Rasa nie jest jeszcze uznana przez FCi.
Cena
3000 – 4000 zł (ZKwP).
Historia i pochodzenie
Polskie spaniele myśliwskie mają długą historię, sięgającą XIX wieku, kiedy to polowano z nimi na kaczki, aportowano zdobycz i wykorzystywano je do polowań pieszych. Wraz z importem gończych francuskich i angielskich sprowadzano również różne rasy spanieli, takie jak springery, cockery, sussexy i field spaniele. August Sztolcman na początku XX wieku opisywał ich użytkowe cechy, podkreślając, że ich zadaniem było wypłaszanie ptactwa bez stójki i blisko myśliwego. Na Syberii oraz w Polsce hodowali je m.in. ród Koziełł-Poklewskich, Emeryk Nowicki i księżna Izabella Radziwiłłowa, która sprowadzała cenne springery z Anglii. Hodowla przetrwała do 1939 roku, ale po wybuchu wojny wiele psów zostało wywiezionych w głąb Rosji. W Polsce rzadziej spotykano francuskie spaniele, które były delikatniejsze i wymagały aklimatyzacji. W latach 80. XX wieku, dzięki wzrostowi zainteresowania myślistwem i psami użytkowymi, dr Andrzej Krzywiński rozpoczął program hodowlany, koncentrując się na zdolnościach węchowych, wytrzymałości i pasji łowieckiej, co doprowadziło do ukształtowania współczesnego polskiego spaniela myśliwskiego.
Polski spaniel myśliwski nie jest obecnie uznany przez FCI (Międzynarodową Federację Kynologiczną), ale jest oficjalnie rejestrowany przez Związek Kynologiczny w Polsce (ZKwP), który działa pod patronatem FCI. Jeśli rasa zostanie uznana na poziomie międzynarodowym, prawdopodobnie trafi do grupy 8 – aportery, płochacze, psy dowodne, podobnie jak inne spaniele myśliwskie.
Wygląd i budowa
Polski spaniel myśliwski to średniej wielkości, proporcjonalnie zbudowany pies o mocnej, ale eleganckiej sylwetce. Jego ciało jest lekko wydłużone, z dobrze rozwiniętą klatką piersiową i umięśnionymi kończynami, co zapewnia mu wytrzymałość i zwrotność w trudnym terenie. Głowa jest proporcjonalna do tułowia, z lekko zaznaczonym stopem i średniej długości kufą. Oczy o łagodnym, inteligentnym wyrazie są najczęściej ciemnobrązowe.
Sierść średniej długości, z podszerstkiem, odporna na niepogodę, jest prosta lub lekko falowana. Jest dłuższa na uszach, dolnej stronie brzucha, przedpiersiu, kończynach oraz ogonie, gdzie tworzy charakterystyczne frędzle i „pióro”. Występuje w różnych umaszczeniach, najczęściej w odcieniach biało-brązowym, biało-czekoladowym, brązowym z podpalaniem oraz czekoladowym z podpalaniem. Wzorzec dopuszcza również umaszczenie łaciate z przesianiem oraz umaszczenie jednolite, jednak zawsze z możliwymi białymi znaczeniami. Charakterystyczne dla rasy są symetryczne oznaczenia na głowie i ciele oraz pigmentacja nosa, warg i powiek dopasowana do koloru sierści.
Ogon jest średniej długości, osadzony na przedłużeniu linii grzbietu, noszony na wysokości lędźwi, w ruchu dynamiczny, ale nie przesadnie uniesiony. Polski spaniel myśliwski ma harmonijną i elegancką budowę, łączącą siłę, szybkość i wytrzymałość, co czyni go doskonałym psem myśliwskim i wszechstronnym towarzyszem.
Temperament i zachowanie
Polski spaniel myśliwski to pies o zrównoważonym, inteligentnym i oddanym charakterze, który łączy pasję łowiecką z lojalnością wobec swojego opiekuna. Jest odważny, czujny i wytrzymały, co sprawia, że doskonale odnajduje się w pracy w terenie, zarówno na lądzie, jak i w wodzie. Dzięki wrodzonemu instynktowi myśliwskiemu ma doskonały węch i potrafi skutecznie wypłaszać ptactwo bez potrzeby wykonywania stójki.
Mimo silnego temperamentu w polu, w domu jest towarzyskim i łagodnym psem, który dobrze dogaduje się zarówno z dorosłymi, jak i dziećmi. Z natury nie jest agresywny, choć może być nieco nieufny wobec obcych. Uwielbia bliskość człowieka, dobrze funkcjonuje w rodzinie i chętnie angażuje się w różne aktywności. Jego żywe usposobienie i potrzeba kontaktu sprawiają, że źle znosi długą samotność – najlepiej czuje się w aktywnym domu, gdzie może być częścią codziennego życia swojego opiekuna.
Szkolenie i aktywność
Polski spaniel myśliwski jest psem łatwym w szkoleniu, ponieważ szybko się uczy i chętnie współpracuje z człowiekiem. Ma silny instynkt aportowania oraz doskonałą pamięć, co sprawia, że jest skuteczny w tropieniu i pracy węchowej. Jego inteligencja i podatność na naukę wymagają jednak konsekwentnego prowadzenia – szkolenie powinno być oparte na pozytywnych metodach, nagrodach i motywacji, ponieważ nadmierna surowość może osłabić jego zapał do pracy.
Jest to rasa bardzo aktywna, która potrzebuje codziennej dawki ruchu. Zaleca się co najmniej 1,5–2 godziny aktywności dziennie, w tym spacery, bieganie, tropienie oraz zabawy umysłowe. Świetnie sprawdza się w psich sportach, takich jak agility, obedience czy dummy retrieving. Dzięki zamiłowaniu do wody z chęcią pływa, co czyni go idealnym psem do pracy w terenach podmokłych. Brak odpowiedniej dawki ruchu i zajęć umysłowych może prowadzić do nudy, a w konsekwencji do niepożądanych zachowań, dlatego opiekun powinien zapewnić mu odpowiednią stymulację zarówno fizyczną, jak i psychiczną.
Zdrowie i długość życia
Polski spaniel myśliwski to rasa generalnie zdrowa i wytrzymała, dobrze przystosowana do pracy w trudnych warunkach terenowych i klimatycznych. Przy odpowiedniej opiece może żyć 12–14 lat, a niektóre osobniki dożywają nawet 15 lat. Jest odporny na niepogodę dzięki gęstej, wodoodpornej sierści i silnej budowie ciała, ale jak każdy pies myśliwski wymaga regularnej kontroli zdrowia, szczególnie jeśli jest aktywnie użytkowany.
Do najczęstszych problemów zdrowotnych tej rasy należą dysplazja stawów biodrowych i łokciowych, dlatego warto dbać o jego wagę i odpowiednią dawkę ruchu. Ze względu na długie, opadające uszy może być podatny na infekcje i stany zapalne, dlatego należy regularnie sprawdzać i czyścić kanały słuchowe. Sporadycznie zdarzają się także choroby oczu, takie jak zaćma czy postępujący zanik siatkówki (PRA). U rasy występują też alergie skórne, pokarmowe i kontaktowe.
Pielęgnacja i opieka
Polski spaniel myśliwski nie wymaga skomplikowanej pielęgnacji, ale regularna dbałość o jego sierść, uszy i pazury jest kluczowa dla zachowania zdrowia i komfortu. Jego sierść wystarczy czesać 2–3 razy w tygodniu, aby zapobiec kołtunieniu się i usuwać martwe włosy. W okresie linienia warto robić to częściej.
Szczególną uwagę należy poświęcić długim, opadającym uszom, które są podatne na infekcje. Warto regularnie sprawdzać ich stan, delikatnie czyścić i unikać gromadzenia się wilgoci, zwłaszcza po kąpieli czy pływaniu. Pazury powinny być przycinane co kilka tygodni, jeśli nie ścierają się naturalnie, a zęby dobrze jest regularnie szczotkować lub podawać specjalne gryzaki wspierające higienę jamy ustnej.
Dieta i żywienie
Polski spaniel myśliwski to aktywna rasa, dlatego jego dieta powinna być dobrze zbilansowana i dostosowana do poziomu aktywności. Najlepiej sprawdzają się wysokiej jakości karmy bezzbożowe, bogate w białko zwierzęce i zdrowe tłuszcze, które wspierają mięśnie, sierść i ogólną kondycję psa. Alternatywnie można stosować dietę BARF, opartą na surowym mięsie, podrobach, warzywach i suplementach, jednak wymaga ona dokładnego planowania i konsultacji z weterynarzem.
Porcje jedzenia powinny być dopasowane do wieku, wagi i aktywności psa – dorosłe psy zwykle jedzą 2 posiłki dziennie, natomiast szczenięta wymagają częstszego karmienia. Ważne jest również kontrolowanie masy ciała, ponieważ nadwaga może obciążać stawy i wpływać na zdrowie psa. Świeża woda powinna być zawsze dostępna, szczególnie po intensywnym wysiłku.
Dieta powinna uwzględniać także suplementację, zwłaszcza kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6 dla zdrowej skóry i sierści, ewentualnie także glukozaminy i chondroityny, które wspierają stawy. Warto unikać karm bogatych w sztuczne konserwanty, barwniki i zboża, które mogą powodować alergie i problemy trawienne. Dobrze dobrane żywienie zapewni psu energię, zdrowie i długie życie.
Koszty utrzymania
Utrzymanie polskiego spaniela myśliwskiego wiąże się z umiarkowanymi (w porównaniu do innych ras) kosztami zależnymi od jakości karmy, opieki weterynaryjnej i dodatkowych wydatków. Dodatkowe koszty mogą obejmować szkolenie, akcesoria i pielęgnację, zwłaszcza w przypadku aktywnie użytkowanych psów myśliwskich.
Kupno czy adopcja
Polskiego spaniela myśliwskiego można kupić w hodowlach zrzeszonych w Związku Kynologicznym w Polsce (ZKwP). Wybierając hodowlę, warto zwrócić uwagę na jej renomę, zdrowie rodziców i warunki, w jakich wychowywane są szczenięta. Kupno psa z zarejestrowanej hodowli daje pewność co do jego pochodzenia, zdrowia oraz predyspozycji użytkowych.
Choć rasa jest stosunkowo nowa, zdarza się, że niektóre osobniki trafiają do adopcji – głównie psy dorosłe, które z różnych powodów szukają nowego domu. Adopcję można rozważyć poprzez fundacje zajmujące się psami myśliwskimi lub kontaktując się z hodowlami, które czasem szukają nowych opiekunów dla starszych psów. Bez względu na wybór, przyszły właściciel powinien być świadomy, że polski spaniel myśliwski to rasa aktywna, wymagająca odpowiedniego prowadzenia i zaangażowania.
Własna hodowla
Własna hodowla polskiego spaniela myśliwskiego to zobowiązanie wymagające pasji, wiedzy i odpowiedzialności, zarówno w zakresie opieki nad psami, jak i dbałości o ich zdrowie oraz właściwy rozwój genetyczny. Hodowca powinien skrupulatnie dobierać pary hodowlane, opierać selekcję na potwierdzonych osiągnięciach użytkowych oraz zachowywać wysokie standardy, zgodne z wytycznymi Związku Kynologicznego w Polsce. Kluczowe jest również zapewnienie psom odpowiednich warunków życia, regularnych badań weterynaryjnych oraz wsparcia w zakresie szkolenia i socjalizacji, co przekłada się na uzyskanie potomstwa o doskonałym temperamencie i predyspozycjach do pracy myśliwskiej.
Czy wiedziałeś?
Podsumowanie
Okiem behawiorysty
Polski spaniel myśliwski to rasa wszechstronna, łącząca naturalne predyspozycje łowieckie z lojalnym i towarzyskim charakterem. Jest psem inteligentnym, szybko uczącym się i chętnym do współpracy, co czyni go stosunkowo łatwym w szkoleniu. Ma silnie rozwinięty instynkt myśliwski, dlatego wymaga konsekwentnego prowadzenia oraz odpowiedniego zaspokojenia potrzeb ruchowych i umysłowych.
Ze względu na swoją dużą aktywność i wrodzoną pasję do pracy, najlepiej sprawdzi się u osób, które mogą zapewnić mu regularną dawkę ruchu, zajęcia węchowe oraz pracę w terenie. Jego temperament jest zrównoważony, jednak brak odpowiedniego wysiłku fizycznego i mentalnego może prowadzić do frustracji i zachowań problemowych, takich jak nadmierna ekscytacja, kopanie czy ucieczki w pogoni za zapachami.
Pod względem relacji z ludźmi, polski spaniel myśliwski jest psem przyjacielskim, lojalnym i bardzo związanym z opiekunem, co sprawia, że źle znosi długą samotność. Dobrze dogaduje się z dziećmi i innymi zwierzętami, choć jego instynkt łowiecki może wymagać kontroli przy mniejszych zwierzętach domowych. Może wykazywać pewną nieufność wobec obcych, ale nie jest psem agresywnym.
Okiem lekarza weterynarii
Polski spaniel myśliwski to wytrzymała i zdrowa rasa, dobrze przystosowana do pracy w różnych warunkach terenowych i klimatycznych. Przy odpowiedniej opiece może cieszyć się długim życiem, średnio 12–14 lat, choć zdarzają się osobniki żyjące dłużej. Dzięki swojej atletycznej budowie i odporności na niepogodę rzadko cierpi na typowe choroby genetyczne, jednak – jak każdy pies – wymaga regularnej profilaktyki zdrowotnej.
Najczęstsze problemy zdrowotne w tej rasie to dysplazja stawów biodrowych i łokciowych. Ze względu na długie, opadające uszy, mogą one być też podatne na infekcje bakteryjne i grzybicze, zwłaszcza u psów często przebywających w wodzie – regularne czyszczenie uszu jest kluczowe. Sporadycznie spotyka się również problemy skórne i alergie, zarówno pokarmowe, jak i środowiskowe, dlatego warto zwracać uwagę na skład karmy i obserwować reakcje psa.
