Charty są inne!
Charty wyróżniają się wśród innych ras psów m.in. pod względem budowy anatomicznej i morfologicznej. Wielu badaczy dowodzi wręcz, że mają one innego przodka niż pies domowy. Przeczytaj o najważniejszych różnicach!
Głowa charta
Charty mają smukłe, lekkie głowy, które poprawiają aerodynamikę w trakcie biegu. Mają też jednak duże, głęboko osadzone kły oraz silne mięśnie szyi, przystosowane do chwytania zdobyczy w biegu. Oprócz tego charty mają w wyjątkowy sposób (w porównaniu do innych ras) osadzone oczy – pod kątem około 45 stopni w stosunku do długiej osi głowy. Sprawia to, że mają duży zasięg widzenia jednoocznego (około 350 stopni), ale wąskie pole widzenia dwuocznego (w tym polu możliwa jest ocena odległości). Chart jest więc w stanie wychwycić każdy ruch, nawet za sobą ale problemy stwarza ocena odległości.
Ciało charta
Charty mają długą szyję, która wraz z głową pomaga w przenoszeniu środka ciężkości w trakcie biegu. Oprócz tego u chartów przedni odcinek kręgosłupa grzbietowo-lędźwiowego położony jest niżej niż tylny (przeciwnie do innych ras!). Dzięki temu tylne kończyny (główny element „napędowy” charta) są maksymalnie odbarczone, co ułatwia ich pracę. Natomiast łukowato wysklepiony kręgosłup lędźwiowy umożliwia przenoszenie kończyn maksymalnie do przodu. Charty (według badań prowadzonych na greyhoundach) mają też dłuższe niż u innych ras kości nadgarstka, śródręcza, stępu i śródstopia, co umożliwia lepszą amortyzację w biegu. Nie bez znaczenia jest też duża masa mięśniowa oraz to, że w mięśniach przeważają włókna szybkokurczące się. U innych ras (nawet u psów myśliwskich) przeważają włókna wolnokurczące się.
Skóra charta
Charty mają cienką, delikatną, bogato unaczynioną skórę, która prawie nie posiada podściółki tłuszczowej. Umożliwia to lepsze oddawanie ciepła do otoczenia. Jest to kolejny element przystosowania chartów do biegania i dużego wysiłku fizycznego jakim bieg jest. Minusem jest jednak to, że charcia skóra łatwo ulega uszkodzeniom.
Serce charta
Serca chartów są przystosowane do tego, by pracować szybko i z dużą mocą, bo to głównie od efektywnej pracy serca zależy wydolność w biegu. Dlatego serca chartów są większe niż u innych ras. Przykładowo stosunek masy serca do ogólnej masy ciała u greyhounda wynosi do 3,25%, u borzoja do 3,17%, a u owczarka niemieckiego do 1,5%. Większa jest głównie lewa komora serca, co mylnie może zostać rozpoznane jako powiększenie serca. U chartów mogą występować też szmery, niezwiązane z zaburzeniami budowy czy pracy tego narządu. Często jednak mylnie diagnozowana jest np. kardomiopatia. Charty (oprócz wilczarzy irlandzkich) mają też wyższe ciśnienie krwi niż w przypadku innych ras. Podczas badań w gabinecie lekarskim (co związane jest ze stresem) normą jest ciśnienie sięgające 160 mmHg. W warunkach domowych jest to około 120 mmHg. U wilczarzy badania na grupie 158 osobników wykazały natomiast ciśnienie oscylujące w granicach 116 mmHg.
Krew charta
U chartów (głównie greyhoundów) normy hematologiczne i biochemiczne różnią się od norm u innych psów. Mają one wyższe stężenie hemoglobiny, wyższy hematokryt, większe MCV (średnia objętość krwinki czerwonej), wyższe MCHC (średnie stężenie hemoglobiny w krwince czerwonej), wyższe powinowactwo hemoglobiny do tlenu, wyższe pH oraz większą liczbę erytrocytów. Natomiast liczba białych krwinek i płytek krwi jest niższa. Odnośnie wartości biochemicznych krwi, u chartów stwierdza się niższy poziom mocznika (10-26 mg/dl), wyższy poziom kreatyniny w surowicy (1,2-2 mg/dl), a także wyższy (zwłaszcza po wysiłku) poziom ALT (jedne z enzymów wątrobowych). To tylko część różnic, bo charty mają też podwyższony poziom sodu i chlorków, a niższy wapnia, jonów magnezu i potasu. U greyhoundów stwierdza się też obniżony poziom albumin, globulin czy białka całkowitego. Szczególną uwagę trzeba też zwrócić na hormony tarczycy, bo charty mają obniżony poziom zarówno całkowitej T4, jak i wolnej frakcji tyroksyny fT4. Sprawia to, że często błędnie jest diagnozowana u nich niedoczynność tarczycy! Wszystkie te normy mogą różnić się u poszczególnych ras chartów, a najlepiej zbadane są u greyhoundów. W trakcie interpretowania badań krwi najbezpieczniej jest porównywać wyniki z normami właśnie dla greyhoundów, wraz z lekarzem weterynarii który „zna się” na chartach!
Podsumowanie
Charty to wyjątkowe, fascynujące stworzenia i wie (a przynajmniej powinien!) o tym każdy opiekun. Wymagają jednak przez to specjalnego podejścia, zwłaszcza w kwestii opieki weterynaryjnej. Mogą różnić się też od innych ras pod względem behawioralnym i wychowawczym, ale o tym w kolejnym artykule!
